بهترین روش نگهداری کبوتر این است که جوجه ها را از سنین پایین برای نگهداری انتخاب نمایند تا به محل و جایگاه خود عادت کنند. این کبوترها را می توان در سنین ۵ تا ۷ ماهگی به جفت گیری انداخت ، چرا که به بلوغ جنسی رسیده اند .البته بهتر است که یکی دو ماه دیگر صبر نمود تا کبوترها به بلوغ جسمی نیز برسند. با این مقاله از سایت خانه پرندگان همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در مورد هدف های پرورش و چگونگی پرورش صحیح کبوتر با هم کسب نمایید .
باید توجه داشت که هر قدر وزن جوجه ها سنگین تر باشد به همان نسبت دیرتر بالغ می شوند. به منظور جفتگیری باید کبوترهای نر و ماده را در کنار هم قرار داد، تا به هم عادت کنند. کبوترهای نر فقط یک جفت برای خود برمیگزینند و نباید کبوترهای نر را در یک جا با هم گذاشت.
پرورش کبوتر
هرچند که تشخیص کبوتر نر و ماده از هم کمی مشکل است، اما پس از مدتی می توان آنها را از هم تمیز داد چه این که کبوترهای نر، سری بزرگ تر و صدایی مشخص تر دارند در حالی که کبوترهای ماده ظریف تر و آرام تر هستند.
جفت گزینی بین کبوتر نر و ماده ممکن است به طور طبیعی اتفاق بیفتد و چه بسا به طور مصنوعی با دخالت پرورش دهنده صورت پذیرد، که در این صورت، کبوتر نر و ماده ای را به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز در یک جا کنار هم قرار میدهند تا به هم عادت کنند.
بعد از این که کبوتر ماده ای، نری را به عنوان جفت برگزید و اعلام آمادگی جنسی و همزیستی نمود، او و سایتها در تخمدان شروع به رشد کرده و پس از تقریباً ۴/۵ روز اوولاسيون انجام گرفته و مدت کوتاهی بعد از آن جفتگیری و انتقال اسپرم صورت می گیرد.
تقریباً ۴۰ تا ۴۴ ساعت پس از زمان جفت گیری در ساعات بعد از ظهر اولین تخم و دو روز بعد نیز در حوالی ظهر دومین تخم گذاشته می شود. در کبوترها بر عکس سایر طیور گذاشتن فقط دو تخم از لحاظ ژنتیکی تثبیت شده و هیچ گاه افزایش یا کاهش ندارد. تخم کبوترها حدوداً ۲۰ گرم وزن و ۴ سانتی متر طول و ۲/۵ سانتی متر پهنا و رنگی سفید دارند.
نسبت زرده به وزن تخم با ۱۹ درصد در بین سایر طیور در کمترین حد است، ولی پوسته اهکی با ۱۰ درصد اختلافی با دیگر طیور ندارد.لانه سازی با همکاری هر دو جنس ، ۲ تا ۳ روز قبل از تخم گذاری آغاز می گردد و تا پس از آن نیز ادامه می یابد.پس از ۱۷ تا ۱۸ روز جوجه ها از تخم خارج شده و به ندرت هر دو جوجه با هم متولد می شوند.فاصله زمان تولد دو جوجه اغلب ۱۲ تا ۲۴ ساعت است.
جوجه ها در موقع تولد کاملا لخت هستند و حدودا پس از یک هفته پر هایشان نیشی می زنند. جوجه ها باید تا ۶ هفتگی توسط مادران تغذ یه شوند. در ۴ تا ۵ روز اول تولد غذای جوجه ها را، شیرابه چینه دان تشکیل می دهد.
این شیرابه بسیار مغذی بوده و توسط سلول های چین خورده سطحی چینه دان ترشح می شود. هورمون پرولاکتین، سلولهای چینه دان را تحریک به ترشح شیرابه می نمایند. ترشح شیرابه تا ۸ روز پس از تولد جوجه ها نیز می تواند ادامه یابد. معمولاً از روز پنجم به بعد تغذیه جوجه ها با غذایی که خود پدر و مادر می خورند آغاز می گردد. جفتهای بسیار مرغوب، زمانی که سن جوجه هایشان به ۲ تا ۳ هفتگی رسید، لانه دیگری را آماده تخم گذاری می کنند.
این چنین کبوتر ماده ای، مجدداً تخم گذاشته و بر روی آن میخوابد و جوجه های خود را نیز تا چهار هفتگی تغذیه نموده و مورد مراقبت قرار می دهد. پس از پایان ۴ هفتگی و حداکثر ۶ هفتگی جوجه کبوترها خود به خوردن غذا اقدام می کنند. کبوترهای نر در خوابیدن بر روی تخمها به کبوترهای ماده کمک می نمایند و معمولاً کبوترهای نر از هنگام ظهر تا هنگام شب بر روی تخم ها می خوابند.
در حالی که کبوترهای ماده باقیمانده شب و روز را روی تخم می خوابند. در صورتی که جوجه کبوترها در روزهای اولیه زندگی، پدر و مادر خود را از دست بدهند، باید به جایگاه کبوترهای دیگری که دارای جوجه های هم سن و سال هستند، منتقل شوند و یا اینکه اقدام به تغذیه مصنوعی آنها نماییم، جهت انجام این کار باید اقدام به له کردن دانه ها و تخمیر آنها به منظور تغذیه جوجه ها نمود. در سن چهار هفتگی جوجه ها از لحاظ تغذیه به خود متکی می گردند و در همین سان به بازار فروش عرضه می شوند.
اما جوجه هایی را که قرار است برای پرورش، نگهداری شوند باید در جایگاه ویژه ای که گنجایش ۴۵ تا ۶۰ کبوتر را دارد، نگهداری کرد تا هنگام جفتگیری آنان فرا رسد و بتوان هر جفت از آنان را در لانه هایی جداگانه قرار داد.
دوره نگهداری کبوترهای پرورشی به طور متوسط ۵ سال بوده و قطعه جوجه در سال را مناسب و بین ۱۶ تا ۲۰ قطعه را بسیار خوب به شمار می آورند. موفقیت در این امر، بستگی به تعداد تخم گذاشته شده، جوجه های متولد شده و سرزندگی و سلامت جوجه ها دارد.
تعداد تخمها با فاصله زمانی دو پریود تخم گذاری رابطه داشته که بین ۲۶ تا ۴۵ روز در نوسان است. فصل نیز به نوبه خود در این مورد بی تاثیر نبوده، چنانکه در پائیز و در حین تولک رفتن پرنده، این فاصله طولانی تر از بهار می باشد. حداکثر رکورد تخم در سال ۲۴ عدد است، به عبارتی هر ماه یک جفت. درصد باروری در کبوترها ۸۵ تا ۹۵ درصد و میزان جوجه در آوری ۸۰ تا ۸۵ درصد است (ناظر عدل ۱۳۷۵).
برای به گزینی در جهت تولید مناسب تر باید به موارد زیر توجه نمود:
تولید تخم زیادتر
زودرسی (چون به تولید بیشتر تخم منتج میگردد)
طول عمر و قدرت مقاومت بیشتر
تولید تخم حتی در زمان تولک رفتن
باروری مناسب و کاهش تلفات زمان جنینی
روحیه آرام
وزن زیاد بدن (در صورتی که تولید گوشت هدف باشد)
کبوترهای گوشتی در سنین ۲ تا ۳ ماهگی و اغلب در ۶ ماهگی تحویل میگردند. در یک گله یک دست، علاوه بر جفت گیری آزاد، می توان از جفت گیری کنترل شده نیز برای دستیابی به راندمان های بهتر استفاده نمود.
قفسهایی با ابعاد ۳۰ سانتی متر عمق، ۳۰ سانتی متر پهنا و ۳۰ سانتی متر ارتفاع را برای پرورش کبوترها ساخته و در چنین قفسی هایی نخست جفت ها به مدت ۱۴ روز با یکدیگر انس می گیرند. برای این که از مبارزات و درگیریهای روز اول ممانعت به عمل آید، باید آنها را در دو قفس توری نزدیک به هم، به طوری که دیدن دیگر کبوترها برایشان میسر نباشد قرار داد.
پس از این که آنها به یکدیگر عادت کردند، هر دو را به یک قفس منتقل کرده و بعد از جفت گیری، مجدداً آنها را به محل های تخم گذاری و به میان سایر کبوترها انتقال می دهند. علامت گذاری با شماره های آلومینیومی در سن ۱ تا ۲ هفتگی و با نصب شماره هایی به پای جوجه کبوترها در لانه انجام می گیرد.
کنترل مستمر روزانه جفت ها کاملاً ضروری است. جفتی که نر یا ماده آن به نوعی از بین رفته، باید از گروه حذف شود، تا از ایجاد اغتشاش و ناراحتی در گله جلوگیری گردد.
برای کنترل راندمان ضروری است، تعداد تخم، قدرت باروری و جوجه درآوری، شماره جفت ها و لانه ها، روز تخم گذاری، روز جوجه دراوری، تعداد جوجه های درآمده، تعداد جوجه های زنده و مرده در جداولی خاص یادداشت شده و در آخر سال نتایج برحسب داده های آماری برآورد شوند. برای نگهداری کبوترهای پرورشی، روش های گوناگونی توصیه می گردد.
یکی از آنها نگهداری به طور آزاد است که دارای مزایایی به ترتیب زیر میباشد:
کار کمتر
صرفه جویی در غذا
راندمان تولیدی بیشتر به جهت تحرک زیادتر (در نتیجه آزاد بودن کبوترها).
به عنوان جنبه های منفی این روش نیز می توان از:
عدم امکان کنترل غذا
از دست دادن انرژی زیادتر
تلفات بیشتر به علت زیست آزاد ( در نتیجه حمله پرندگان گوشت خوار به آنها )
مخلوط شدن با گله های دیگر را نام برد.
با روش نگهداری آزاد، پرورش کبوترهای گوشتی به هیچ وجه اقتصادی نخواهد بود.با نگهداری جفت ها در قفس امکان کنترل آنها فراهم شده، تخم های شکسته و تلفات جوجه ها کاهش یافته از لحاظ بهداشتی موقعیت مناسب تری را پیدا می کنند.
آریا فارم
آلفاسان
ادواکر
بنلوکس
بیفار
پادوان
پنیکا
پینتا
تابرنیل
تایسون
داک
دلی نیچر
راف
رانفرید
فایزر
فلامینگو وت
کویکو
کی کی
لاتاک
مورنینگ برد
نکتون
ورسله لاگا
