آیا دود سیگار و قلیان برای پرندگان زینتی مضر است؟ لازم است بدانید که ترکیبات مضری که از سوختن توتون و تنباکو در هوا منتشر می شود عملکرد سیستم بدن پرنده را مختل میکند. اما این دود چه عوارضی برای پرنده خانگی دارد؟ چگونه میتوان پرندهای که در معرض دود سیگار و قلیان قرار گرفته است را درمان کرد؟ در ادامه این مقاله از سایت خانه پرندگان همراه ما باشید تا به سوالات شما پاسخ دهیم.
چرا دود سیگار و قلیان برای پرنده مضر است؟
اثرات دود سیگار بر پرنده زینتی بسیار بیشتر از دیگر حیوانات خانگی و انسان است، زیرا پرنده سیستم تنفسی قدرتمندتری دارد. پرندگان جهت تسهیل دریافت اکسیژن دارای چندین کیسه هوایی هستند که دود سیگار به مدت زیادی در این قسمت قرار میگیرد و فرایند تنفسی پرنده را مختل میکند.
همان طور که می دانید دود سیگار و قلیان در ساختار خود مادهای به نام نیکوتین دارند. ذرات کوچک نیکوتین در هوا انتشار مییابند و بر روی بدن پرنده می چسبند. پرندگان خانگی معمولا واکنشهای آلرژیک به این ماده نشان میدهند و جهت پاک کردن بدن خود از نیکوتین پرهایشان را می کَنند. این موضوع میتواند باعث بروز زخمهای باز و عفونتهای پوستی شود.
همچنین دودی که از سوختن توتون و تنباکو تولید میشود اعتیاد آور است و میتواند بر روی عملکرد پرنده تاثیر منفی بگذارد. ذرات موجود در دود سیگار وارد سیستم عصبی پرنده میشود و قدرت حرکتی آن ها را کاهش میدهد. در ادامه با قطع مصرف دخانیات در محیط وضعیت هوشیاری پرنده کاهش مییابد، زیرا حیوان به وجود ترکیبات نیکوتینی اعتیاد پیدا کرده است.
اثرات دود سیگار بر پرنده زینتی را میتوان در بسیاری از اندامهای پرنده مشاهده کرد. دود سیگار و قلیان حتی از طریق پوست پرنده نیز جذب میشود و انواع عوارض غیر قابل جبران را ایجاد میکند. مهمترین اثرات دود قلیان بر پرنده زینتی را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد:
عفونت دستگاه تنفسی
از مهمترین اثرات دود قلیان بر پرنده زینتی میتوان به التهاب کیسههای هوایی اشاره کرد. همان طور که گفته شد این دود در ریه پرنده و کیسه های هوایی او به مدت زیادی باقی می ماند. در این صورت میزان بازدهی تبادلات تنفسی پرنده کاهش مییابد و به احتمال زیاد پرنده جان خود را از دست میدهد. برای عفونت دستگاه تنفسی می توانید از داروی تایلوزین Bio Spira Tylosin استفاده نمایید.
افزایش ترشح بزاق
پرندگان خانگی جهت کاهش اثرات دود سیگار به صورت خودکار ترشح بزاق را افزایش میدهند تا دود را از دهان خود خارج کنند. بزاق تولید شده تا حدودی دهان پرنده را از وجود ذرات سمی دود قلیان و سیگار پاکسازی میکند.
بروز استفراغ مزمن
ذرات دود قلیان بر حرکات مری پرنده تاثیر میگذارند و باعث برگشت محتویات معده به دهان پرنده میشوند. استفراغ پرندگان زینتی منجر به بر هم خوردن تعادل باز و اسیدی بدن آن ها شده و ممکن است سبب تلف شدن پرنده گردد.
ایجاد اسهال شدید
شل شدن مدفوع یکی دیگر از مهمترین اثرات دود سیگار بر پرنده زینتی است. ترکیبات سمی توتون سیگار بر روی دستگاه گوارشی پرنده خانگی تاثیر منفی میگذارند و باعث بروز اسهال میشوند. این نکته نیز سبب بی اشتهایی و کاهش شدید آب بدن پرنده خواهد شد. برای اسهای پرندگان می توانید از داروی پودر پارا سی نووآ استفاده نمایید.
کاهش اشتهای پرنده
پرندهای که در معرض سوختن تنباکو و توتون سیگار قرار بگیرد نسبت به غذاهای مورد علاقهای خود بیاشتها میشود. این عارضه یکی از طولانیترین اثرات دود قلیان بر پرنده زینتی است. چنانچه این مشکل سریعا رفع نگردد، لاغری شدید و بروز بیماری سینه کاردی را در پی خواهد داشت. می توانید از داروی مولتی ویتامین اینترویت اینترشیمی استفاده نمایید.
افسردگی پرنده
ترکیبات مضر دود سیگار و قلیان بر عملکرد ذهنی پرنده نیز تاثیر دارند و باعث بروز گوشه گیری او میشوند. این عارضه با حالتهایی مانند خستگی مفرط و افسردگی شدید نیز دیده میشود.
تغییر در نحوه ایستادن یا پرواز کردن
افتادگی بالهای پرنده یکی دیگر از اثرات دود سیگار بر پرنده زینتی است. هنگامی که پرنده در معرض ترکیبات سمی تنباکو و توتون قرار بگیرد، به محرکهای خارجی پاسخ نمیدهد و علاقهای به پرواز ندارد.
سرطان دستگاه تنفسی پرنده
ترکیبات سمی حاصل از سوختن توتون و تنباکو باعث رشد بی رویه سلولهای دستگاه تنفسی پرنده میشود. سرطان ریه پرنده، رایجترین نوع این عارضه خطرناک است.
از بین رفتن تعادل الکترولیتهای بدن پرنده
ذرات دود سیگار و قلیان باعث برهم خوردن نسبت مایعات میان بافتی پرنده میشوند. تغییر نسبت الکترولیتها عملکرد اندامهای حیاتی پرنده از جمله قلب را با اختلال مواجه میکند.
ظاهر زیبای پرنده تغییر میکند
دود سیگار باعث میشود که پرهای پرنده دچار ریزش شود. پرهای باقی مانده نیز به دلیل رسوب ترکیبات مضر به رنگ تیره دیده میشوند و مقداری کثیف هستند. پرنده در این حالت نمی تواند به خوبی پرآرایی کند و پرهایی ژولیده خواهد داشت.
وجود عطسه در پرنده
پرنده جهت کاهش اثرات ذرات وارد شده به مجاری هوایی خود دائما عطسه میکند. بسیاری از ترکیبات سمی وارد شده به دستگاه تنفسی پرنده با ایجاد عطسه خارج میشوند اما مجددا هوای آلوده محیط وارد ریه های طوطی زیبای شما می شود.
التهاب چشمهای پرنده
قرمزی چشم یکی دیگر از اثرات دود سیگار بر پرنده زینتی است که میتواند ناشی از خاصیت آلرژیکی ذرات سمی توتون یا تنباکو باشد. در این صورت ترشحات زرد رنگ عفونی از چشمهای پرنده خارج میشود. با این دود چشم پرنده دائما می سوزد و نمیتواند به خوبی ببیند. می توانید از داروی قطره چشمی BIO استفاده نمایید.
کاهش قدرت باروری
اختلال در فرایند آمیزش جنسی یکی از رایجترین اثرات دود قلیان بر پرنده خانگی است. ترکیبات سمی نیکوتین و توتون بر عملکرد دستگاه تولید مثل پرندگان خانگی تاثیر منفی دارد و گاه باعث عقیم شدن آنها میشود. می توانید از داروی پودر تقویت نطفه تترا اِگ نووآ استفاده نمایید.
پرخاشگری پرنده
اثرات منفی دود سیگار و قلیان میتواند باعث بروز پرخاشگری در پرنده زینتی شود. در این حالت پرنده به دیگر هم نوعان خودش حمله میکند یا دست شما را گاز میگیرد.
باقی ماندن طولانی مدت ذرات دود سیگار بر روی وسایل پرنده
ذرات مخرب دود سیگار از جمله نیکوتین تا چندین روز بر روی وسایل پرنده باقی میمانند و رفتار پرنده را مورد تأثیر قرار میدهند. این ذرات بر روی پاهای پرنده نیز می نشیند و سبب می شود تا او پای خودش را گاز بگیرد تا دود را از بین ببرد. به همین دلیل زخم های عمیق و دردناکی بر روی بدن او به وجود خواهد آمد.
افزایش احتمال سقوط پرنده
پرندهای که در معرض ترکیبات سمی حاصل از قلیان و سیگار قرار دارد نمیتواند تعادلش را به خوبی حفظ کند. در این صورت احتمال سقوط پرنده و مرگ آن افزایش مییابد.
تضعیف سیستم ایمنی پرنده
مقابله با اثرات دود سیگار و قلیان باعث میشود که سیستم ایمنی پرنده ضعیف شود. این عارضه احتمال ایجاد انواع بیماریهای میکروبی در پرنده را افزایش میدهد. برای افزایش قدرت ایمنی پرنده می توانید از داروی اپتی برید Opti-Beerd Versele-Laga استفاده نمایید.
کاهش قدرت سخنگویی پرنده
پرندهای که در معرض ترکیبات مضر توتون قرار میگیرد، توانایی صحبت کردن خود را از دست میدهد. همچنین توانایی ذهنی پرنده کاهش مییابد و در تقلید حرکات یا صدای شما ناتوان میشود.
جهت رفع اثرات دود سیگار بر پرنده زینتی بهتر است که در اولین فرصت ممکن عامل ایجاد کننده دود را از محیط حذف کنید. در مرحله بعدی پرنده باید توسط دامپزشک ویزیت شود تا داروهای لازم را دریافت کند. در ادامه مهمترین مواردی که جهت درمان عوارض دود سیگار بر پرنده زینتی باید بدانید بررسی شده اند:
۱- پرنده را در قفس تمیز قرار داده و در و پنجره ها را باز کنید تا کاملا دود سیگار از محیط خارج شود.
۲- ترکیبات غذایی مغذی را در برنامه تغذیهای پرنده قرار دهید تا کمبودهای غذایی آن جبران شود. استفاده از مکملهای مولتی ویتامینی نیز توصیه میشود.
۳- پرنده باید داروهای آنتی بیوتیکی خود را به صورت مرتب مصرف کند.
۴- میزان مایعات بدن پرنده را کنترل کنید.
۵- پرهای پرنده را با آب ولرم به آرامی بشویید.
۶- دمای محیط نگهداری از پرنده بیمار را گرم نگه دارید تا پرنده سرما نخورد.
۷- پرنده را به یک محیط جدید منتقل کنید و اسباب بازیهای جدیدی را در اختیار او قرار دهید.
۸- جهت پیشگیری از انتقال ذرات نیکوتین به بدن پرنده، بهتر است که دستهای خود را به صورت مرتب بشویید.
۹- از نزدیک شدن افراد مصرف کننده توتون و تنباکو به پرنده بیمار جلوگیری کنید.